ALBISTEAK

  • 21 Abe, 2022

    Artxandako ibilbide ekologikoaren kronika, Bilbo inguruko baso autoktonoaren biodibertsitatea eta mehatxuak

    Sagarrak elkartetik antolatutako ibilbideei jarraipena emanez, 23 laguneko talde bat Bilbora hurbildu zen joan den igandean, 2022ko abenduaren 18an. Bertan, Artxanda inguruan barrena ibiliz gozatu genuen goizean gure lankidearekin, Eduardo Renovales, Ekologistak Martxan Bizkaiko gidaria dena.

    Funikularraren Plazan hasiko dugu ibilbidea. Bertan, ehungarren urteurren hau hartu eta mendiko lekurik gorenera joango gara. Handik, Sondikako Ola auzoraino eramango gaituen ibilbidea egin genuen, eta han, itzulerako trena hartu genuen. Ibilbidean, enklabearen, Ibaizabal Beherearen inguruaren eta Txorierri eskualdearen hainbat alderdi natural eta historikori buruzko hamar bat geldialdi egin ziren.

    Artxanda eremu natural bat da, populazio dentsitate handiko eta industrializatutako hiri-eremu batetik gertu egotearen ondorioak jasan dituena eta jasaten dituena; hala ere, balio natural aipagarriak gorde ditu hainbat eremutan. Alderik garaiena begiratoki aparta da, azken 700 urteetan Ibaizabal Beherean izandako garapena modu grafikoan azal daitekeena, Bilbo Uria sortzearekin batera. Uria garapenerako bektorea da, eta gaur egun arte tokiko, eskualdeko, estatuko eta munduko merkataritza sustatzen du. Garapen horren ifrentzuak leku askotako baliabideen gehiegizko ustiapena ekarri du; tokiko mailan, baso autoktonoak historikoki txikituak izan dira, eta horrek erraztu egin zuen Artxandako inguruak baso-soiltze handia izatea XX. mendera arte. Egoera hori 60ko hamarkadatik aurrera lehengoratu zen, eta, gaur egun, baso-ingurune ugari dituen mendi bat sortzen da, eta horietako asko zeharkatzen ditugu. Nabarmentzekoak dira pinuen eta eukaliptoen baso-labore exotikoak nagusi diren eremuak, eta, neurri txikiagoan, haritz amerikarrarenak; badira birsortu berri den baso autoktonoa birsortzen duten eremuak ere, sahats eta urki ugarirekin, baso autoktono helduagoa duten beste eremu batzuk, hariztiak nagusi direnak, eta espezie exotikoen birsorkuntza nagusi duten beste eremu batzuk, hala nola sasi-akazia, budleja edo panpera.

    Hondakindegiak eta zabortegiak izan ziren arreta berezia jarri zitzaien arazoetako bat. Arazo hori populazio gutxiko eremu horretan dago, Enekuritik Santo Domingo gainera. Gaur egun, zabortegiak 14 direla kalkulatzen da, eta horietako batzuk jardunean daude, eta horietako batzuek lindane dute, toxiko iraunkorra, 80ko hamarkadara arte Barakaldon eta Erandion masiboki sortu zena; mendi horiek industrialdeetatik eta hiriguneetatik gertu egoteak ahalbidetu zuen hamarkadetan zehar ahaztutako guneak izatea eta mota guztietako milaka tona hondakin biltzea. Paradoxikoki, eta aldi berean, Artxandak beti izan du beste erakarpen puntu bat hiriko biztanleentzat: aisialdirako gune handia izan da, jatetxe, pasealeku eta parke ugarirekin; hala ere, ostalaritzako hainbat gune ixteak bisitarientzat interesa galtzea erraztu du.

    Gaur egun, Bilboko eta Sondikako udalek lurraldearen erabilera balioaniztunaren aldeko apustua egin dute: alde batetik, uste da eremu horrek 1,8 milioi bisitari izango dituela urtero etorkizun hurbilean, eta zentzu horretan galdutako distira berreskuratzeko ahalegina egingo da (funikularra eraberritzen hasi dira eta parke eta pasealeku berriak egingo dira); bestetik, Bilboko zabortegi zaharra irekitzea planteatzen da, Euskadiko handiena izan dadin Banderas mendiko ibarbide batean; inguru horretan dagoen eta duela urte batzuetatik martxan dagoen hondakindegiarekin bat egingo du.

    Zaldibarko hondamendiaren ondoren, zabortegien mailan Euskadik duen egoera irauli egin da, eta batzuk itxi eta beste batzuk ireki egin dira. Ildo horretan, Artxanda interesgunea izan da zabortegien sustatzaileentzat. Horregatik sortu da Artxanda Parke Bai Plataforma https://artxandaparkebai.wordpress.com/. Plataforma horrek ahalegina egiten du eremuak birsorkuntza naturalerako eta herritarren gozamenerako soilik erabil dezan.



  • Arizko Dorretxea
    Fco. Kortabarria, sn. – 2. solairua
    48970 Basauri - Bizkaia

© Copyright 2015 Sagarrak - Talde Ekologista minimol-ek